Siachen Glacier : సియాచిన్ గ్లేసియర్ హిమాలయాల్లోని కారకోరం శ్రేణి (Karakoram) లో ఉన్న ఒక హిమానీనదం. ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తైన యుద్దభూమి సియాచిన్ గుర్తింపు పొందింది. కారాకోరం పర్వత శ్రేణిలో ఇండో-పాక్ నియంత్రణ రేఖకు సమీపంలో ఇది ఉంటుంది.
సియాచిన్ గ్లేసియర్ ఎంత చల్లగా ఉంది?
భారతదేశంలో 5,400 మీటర్ల ఎత్తులో ఉండే అతిపెద్ద హిమానీనదం సియాచిన్ గ్లేసియర్.. ప్రపంచంలోని రెండవ అతిపెద్ద హిమానీనదంగా ఉంది. ఇక్కడ తరచుగా మైనస్ 45 డిగ్రీల కంటే తక్కువగా ఉష్ణోగ్రతలు పడిపోతున్నాయి. మంచు తుఫానులతో అత్యంత కఠినమైన వాతావరణ పరిస్థితులు ఉంటాయి. రక్తం గడ్డకట్టుకొని పోయే చలితో పాటు కనీసం ఊపిరి తీసుకోవాడానికి కూడా వీలుండదు.. కాబట్టి ఇది మానవులకు ఏమాత్రం నివాసయోగ్యం కాదు.
ఏప్రిల్ 1984లో భారత సైన్యం (Indian Army) హిమానీనదంపై ఆధీనంలోకి వచ్చినప్పటి నుంచి సియాచిన్ వద్ద రక్షణ విధుల్లో భాగంగా సుమారు వెయ్యి మంది సైనికులు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఇది 1999 కార్గిల్ యుద్ధంలో మరణించిన వారి సంఖ్య కంటే దాదాపు రెండింతలు. కాగా ఇటీవల అగ్నివీర్ సైనికుడు (Agni Veer) మహారాష్ట్రకు చెందిన అక్షయ్ లక్ష్మణ్ సియాచిన్ వద్ద విధులు నిర్వర్తిస్తుండగా వాతావరణ పరిస్థితుల కారణంగా అమరుడయ్యారు.
మొత్తం సియాచిన్ గ్లేసియర్ 1984 నుండి లడఖ్ (Ladakh) కేంద్రపాలిత ప్రాంతంలో భాగంగా భారతదేశ పరిపాలనలో ఉంది. అయితే పాకిస్తాన్ సియాచిన్ గ్లేసియర్‌పై ప్రాదేశిక హక్కును కలిగి ఉంది. సాల్టోరో శిఖరానికి పశ్చిమాన ఉన్న ప్రాంతం పాకిస్థాన్ (Pakistan ) ఆధీనంలో ఉంది. ప్రస్తుతం, భారతదేశం దాని నియంత్రణలో ఉన్న సాల్టోరో శిఖరంపై ఆధిపత్య స్థానాన్ని కలిగి ఉంది. ఈ ప్రదేశానికి 3,000 అడుగుల దిగువన పాకిస్థాన్ పోస్టులు ఉన్నాయి. హిమానీనదానికి పశ్చిమాన ఉన్న సాల్టోరో రిడ్జ్‌కు పశ్చిమ ప్రాంతాన్ని పాకిస్థాన్ నియంత్రిస్తుంది.
హిమానీనదం రక్షణ కోసం భారతదేశం దాదాపు 5 నుండి 7 కోట్లు ఖర్చు చేస్తుంది. దాదాపు 3000 మంది సైనికులు ఎల్లప్పుడూ హిమానీనదంలో విధుల్లో ఉంటారు. హిమానీనదాల రక్షణ బాధ్యతల్లో ఉన్న ప్రతి సైనికుడు మూడు నెలలపాటు సేవలందిస్తాడు. అక్కడి కఠోర వాతావరణాన్ని అంతకన్నా ఎక్కువ కాలం తట్టుకోలేం.
సియాచిన్ గ్లేసియర్ గురించి వాస్తవాలు
- సియాచిన్ గ్లేసియర్ కారాకోరం శ్రేణిలో అతిపెద్ద హిమానీనదం. ప్రపంచంలో ఇది రెండవ అతిపెద్దది.
- సియాచిన్ గ్లేసియర్ కారాకోరంలోని భాగంలో ఉంది. దీనిని ప్రపంచంలోని “మూడవ ధ్రువ ప్రాంతం (Third Pole)” అని పిలుస్తారు.
- అన్ని ఉపనది హిమానీనదాలతో సహా, సియాచిన్ గ్లేసియర్ వ్యవస్థ సుమారు 700 కిమీ పైగా విస్తరించి ఉంది.
- ఈ ప్రాంతం మంచు చిరుత , గోధుమ ఎలుగుబంటి, ఐబెక్స్ వంటి అరుదైన జాతులకు నిలయంగా ఉంది. ఇవి ఈ ప్రాంతంలో సైనిక చర్యల కారణంగా ప్రమాదంలో ఉన్నాయి.
సియాచిన్ గ్లేసియర్ పై వివాదం
భారతదేశం – పాకిస్తాన్ మధ్య కొనసాగుతున్న కాశ్మీర్ వివాదంలో ఎక్కువగా సియాచిన్ గ్లేసియర్ వివాదం రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలలో కీలక పాత్ర పోషించింది.
రెండు దేశాలు సియాచిన్ ప్రాంతం మొత్తం మీద పూర్తి సార్వభౌమాధికారాన్ని ప్రకటించుకున్నాయి. 1990వ దశకం, 1980వ దశకం ప్రారంభంలో, యునైటెడ్ స్టేట్స్, పాకిస్తాన్ ప్రభుత్వాలు, ఆ సమయంలో ప్రచ్ఛన్న యుద్ధ మిత్రదేశాలుగా ఉన్నందున.. సియాచిన్ హిమానీనదానికి సంబంధించి తప్పు మ్యాప్‌లను చూపించాయి. పాయింట్ NJ9842 కారకోరం పాస్ వరకు రేఖను కలిగి ఉంది. భారతదేశానికి సంబంధించినంత వరకు.. ఇది కార్టోగ్రాఫిక్ లోపం.. 1972 సిమ్లా ఒప్పందాన్ని ఉల్లంఘించడమే కాకుండా నియంత్రణ రేఖ యొక్క ప్రాతినిధ్యాన్ని సంప్రదింపులు లేకుండా మార్చడానికి భారతదేశం లేదా పాకిస్తాన్ ఏకపక్షంగా చర్యలు తీసుకోకూడదని నిర్దేశించింది.
1984లో ఆపరేషన్ మేఘదూత్‌ను భారత్ ప్రారంభించింది. దీని ఫలితంగా సియాచిన్ గ్లేసియర్‌పై భారతదేశం పూర్తి నియంత్రణను సాధించింది. ఇది సియాచిన్
గ్లేసియర్‌కు పశ్చిమాన ఉన్న సాల్టోరో రిడ్జ్‌పై శిఖరాలను ఆక్రమించడానికి ఒక రోజు వ్యవధిలో పాకిస్తాన్ కు సంబంధించి సొంత సైనిక చర్యను – ఆపరేషన్ అబాబీల్‌ను ముందే ఖాళీ చేసింది.
సియాచిన్ గ్లేసియర్‌లోని కఠినమైన పరిస్థితులు భారత్, పాకిస్తాన్ వైపులా ప్రాణనష్టానికి దారితీశాయి. మంచు తుఫానులు, హిమపాతాలు, తరచుగా వచ్చే శీతాకాలపు తుఫానులు బుల్లెట్ల కంటే ఎక్కువ మంది సైనికులను చంపుతాయి. కఠినమైన పరిస్థితులు ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశం, పాకిస్తాన్ సియాచిన్‌కు సైన్యాన్ని మోహరిస్తూనే ఉన్నాయి. ఈ ప్రాంతాన్ని సైనికరహితం చేసేందుకు చేసిన ప్రయత్నాలు ఇప్పటివరకు విఫలమయ్యాయి.
భారత ప్రధాని, పాకిస్థాన్ అధ్యక్షులు నుంచి వంటి ప్రస్తుత భారత దేశాధినేతలవరకు ఎందరో సియాచిన్ గ్లేసియర్‌ను ఎప్పటికప్పుడు సందర్శిస్తున్నారు. భారత మాజీ రాష్ట్రపతి, APJ అబ్దుల్ కలాం ఈ ప్రాంతాన్ని సందర్శించడానికి ఏ దేశం నుండి అయినా సందర్శించిన మొదటి రాష్ట్రపతిగా నిలిచారు.
సెప్టెంబర్ 2007 నుంచి భారతదేశం పరిమిత పర్వతారోహణ, ట్రెక్కింగ్ యాత్రలను ఈ ప్రాంతానికి ప్రారంభించింది. మొదటి సమూహంలో చైల్ మిలిటరీ స్కూల్, నేషనల్ డిఫెన్స్ అకాడమీ, నేషనల్ క్యాడెట్ కార్ప్స్, ఇండియన్ మిలిటరీ అకాడమీ, రాష్ట్రీయ ఇండియన్ మిలిటరీ కాలేజ్, సాయుధ దళాల అధికారుల గ్రూపులు ఉన్నాయి.
సియాచిన్ గ్లేసియర్‌లో పర్యావరణ ఆందోళనలు
- 1984కి ముందు జనావాసాలు లేకుండా, భారీ సైనిక చర్యల కారణంగా సియాచిన్ గ్లేసియర్ వద్ద పర్యావరణానికి హాని కలిగింది.
- హిమానీనదం సంవత్సరానికి 110 మీటర్ల మేర కరిగిపోతుందని, హిమానీనదం పరిమాణం 35% తగ్గిందని ఉపగ్రహ చిత్రాలు సూచిస్తున్నాయి.
- సైనిక శిబిరాలు, అవుట్‌పోస్టుల నిర్మాణం కోసం ఉద్దేశించిన రసాయన విస్ఫోటనం హిమనదీయ క్షీణతకు ముఖ్య కారణాలలో ఒకటి.
- సైనిక శిబిరాల ద్వారా ఉత్పన్నమయ్యే వ్యర్థాలు హిమానీనదం పగుళ్లలో డంప్ చేయబడతాయి. వ్యర్థాలలో ఖాళీ మందుగుండు గుండ్లు, పారాచూట్‌లు, చెత్త ఉంటాయి, అవన్నీ తొందరగా శిథిలం కావు. జీరో డిగ్రీ ఉష్ణోగ్రతల కారణంగా వాటిని కాల్చడం కూడా అసాధ్యం.
- గడ్డకట్టే ఉష్ణోగ్రతలు లేనప్పుడు బయోడైజెస్టర్ల వాడకంతో బయోడిగ్రేడబుల్ వ్యర్థాలను తొలగించడానికి భారత సైన్యం ‘గ్రీన్ సియాచిన్, క్లీన్ సియాచిన్’ అనే కార్యక్రమాన్నిప్లాన్ చేస్తోంది.
- హిమానీనదం వద్ద మిగిలిపోయిన వ్యర్థాలలో కనీసం 40% ప్లాస్టిక్, మెటల్ (కోబాల్ట్, కాడ్మియం, క్రోమియం వంటి లోహాలు.) ఉన్నాయి.
- సింధు నది సియాచిన్ గ్లేసియర్‌కు సమీపంలో ఉండటం వల్ల ఇది ప్రమాదకరం. ఈ లోహాలు ష్యోక్ నది (Shyok River) వంటి దాని ఉపనదుల నీటిలోకి ప్రవేశించి మొత్తం నీటి సరఫరాను విషపూరితం చేస్తాయి.
తరచుగా అడిగే ప్రశ్నలు
సియాచిన్ గ్లేసియర్ ఎందుకు ముఖ్యమైనది?
Why is Siachen Glacier important?
- సియాచిన్ హిమానీనదం భారత ఉపఖండం నుంచి మధ్య ఆసియాను వేరు చేస్తుంది. ఈ
ప్రాంతంలో పాకిస్తాన్‌ను చైనా నుంచి వేరు చేస్తుంది. సాల్టోరో రిడ్జ్‌పై దాని నియంత్రణ కారణంగా,
భవిష్యత్తులో పాకిస్తాన్‌తో ద్వైపాక్షిక ప్రాదేశిక వివాదాలను పరిష్కరించుకునేటపుడు భారత్ తో సంప్రదించాల్సి ఉంటుంది.
సియాచిన్‌లో నమోదైన అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత ఏది?
What is the lowest recorded temperature at Siachen?
- సియాచిన్‌లో అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత మైనస్ 57 డిగ్రీల సెల్సియస్.
Green Mobility, Solar Energy, Environment కి సంబంధించిన తాజా సమాచారం కోసం హరితమిత్ర ను సందర్శించండి. తెలుగు వార్తలు, ప్రత్యేక కథనాలు, ట్రెండింగ్ వీడియోల కోసం వందేభారత్ వెబ్ సైట్ ను క్లిక్ చేయండి..
అలాగే న్యూస్ అప్డేట్స్ కోసం గూగుల్ న్యూస్ (Google News), తోపాటు ట్విట్టర్ లో, WhatsApp లోనూ సంప్రదించవచ్చు.