న్యూఢిల్లీ : జమ్మూ కాశ్మీర్‌లోని పహల్గామ్‌లో జరిగిన దారుణమైన ఉగ్రవాద దాడి తర్వాత పాకిస్తాన్‌పై భారతదేశం తీసుకున్న చర్యలకు ప్రతీకారంగా, ఇస్లామిక్ దేశం 1972లో రెండు దేశాల మధ్య సంతకం చేసిన కీలక ఒప్పందాలలో ఒకటైన సిమ్లా ఒప్పందాన్ని నిలిపివేసింది. 52 సంవత్సరాల క్రితం జూలై 2, 1972న అప్పటి భారత ప్రధాన మంత్రి ఇందిరా గాంధీ, పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు జుల్ఫికర్ అలీ భుట్టో సంతకం చేసిన సిమ్లా ఒప్పందంలో ఆరు ఒప్పందాలు ఉన్నాయి. ఈ ఒప్పందంలోని కీలకమైన నిబంధనలలో ఒకటి ‘పక్షపాతం’ లేకుండా ఇరుపక్షాలు నియంత్రణ రేఖ (ఎల్‌ఓసి)ని గౌరవించడం.
భారతదేశం ప్రకటన చేసిన ఒక రోజు తర్వాత గురువారం, పాకిస్తాన్ భారతదేశంపై అనేక చర్యలను ప్రకటించింది, వాటిలో వాణిజ్యం కోసం వాఘా సరిహద్దును మూసివేయడం, భారత పౌరులకు సార్క్ వీసా మినహాయింపులను నిలిపివేయడం మరియు పర్సనా నాన్ గ్రాటాగా ప్రకటించబడిన భారత సైనిక దౌత్యవేత్తలను బహిష్కరించడం వంటివి ఉన్నాయి.
1972 సిమ్లా ఒప్పందం అంటే ఏమిటి?
సిమ్లా ఒప్పందం భారతదేశం, పాకిస్తాన్ మధ్య జరిగిన ఒక ద్వైపాక్షిక ఒప్పందం. దీనిని మాజీ ప్రధాన మంత్రి ఇందిరా గాంధీ, అప్పటి పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు జుల్ఫికర్ అలీ భుట్టో సంతకం చేశారు. తూర్పు పాకిస్తాన్ విడిపోవడానికి, స్వతంత్ర బంగ్లాదేశ్ ఏర్పడటానికి దారితీసిన 1971 యుద్ధం తర్వాత ఈ ఒప్ప‌దం జరిగింది. ఇది హిమాచల్ ప్రదేశ్‌లోని సిమ్లాలో సంతకం చేయబడింది. “డిసెంబర్ 17, 1971 కాల్పుల విరమణ ఫలితంగా ఏర్పడిన నియంత్రణ రేఖ అయిన జమ్మూ కాశ్మీర్‌ను ఇరుపక్షాలు గౌరవించాలి, ఇరుపక్షాల గుర్తింపు పొందిన స్థానానికి పక్షపాతం లేకుండా. పరస్పర విభేదాలు చట్టపరమైన వివరణలతో సంబంధం లేకుండా, ఏ పక్షమూ దానిని ఏకపక్షంగా మార్చడానికి ప్రయత్నించకూడదు. ఈ రేఖను ఉల్లంఘించడంలో బెదిరింపు లేదా బలప్రయోగం నుండి దూరంగా ఉండటానికి ఇరుపక్షాలు మరింత కట్టుబడి ఉంటాయి” అని ఒప్పందం పేర్కొంది.
1971 యుద్ధంలో, భారతదేశంతో పూర్తి స్థాయి సైనిక చ‌ర్య తర్వాత పాకిస్తాన్ డిసెంబర్ 16, 1971న ఢాకాలో లొంగిపోవలసి వచ్చింది. తూర్పు పాకిస్తాన్ (ఇప్పుడు బంగ్లాదేశ్)లో అంతర్యుద్ధం జరిగినప్పుడు, భారతదేశం జోక్యం చేసుకోవాలని నిర్ణయించుకుని యుద్ధంలో విజయం సాధించింది. పాకిస్తాన్ సైన్యం లొంగిపోవడం సిమ్లా ఒప్పందానికి దారితీసింది.
సిమ్లా ఒప్పందం యొక్క ఉద్దేశ్యం
ఈ ఒప్పందం వెనుక ఉన్న ముఖ్య లక్ష్యం భారతదేశం, పాకిస్తాన్ మధ్య సంబంధాలను సాధారణీకరించడం, శాంతిని నెలకొల్పడం. అతి ముఖ్యమైన ఒప్పందం 1971 కాల్పుల విరమణ ఫలితంగా ఏర్పడిన జమ్మూ కాశ్మీర్ పరిస్థితి, నియంత్రణ రేఖ (LOC) కు సంబంధించినది. ఇరుపక్షాలు పక్షపాతం లేకుండా రేఖను గౌరవిస్తాయని ఒప్పందం పేర్కొంది.
సిమ్లా ఒప్పందం ప్రభావం
సిమ్లా ఒప్పందం రద్దు వల్ల తక్షణ పరిణామాలు ఉండకపోవచ్చు, కానీ ప్రాంతీయ అస్థిరత ఏర్పడుతుందని భావిస్తున్నారు. ప్రస్తుతానికి, పాకిస్తాన్ చర్యలకు ప్రతిస్పందనగా భారతదేశం ఎటువంటి అధికారిక ప్రకటన విడుదల చేయలేదు.